ต่อไป »

วัดเวฬุวนาราม  วัดแห่งแรกในพระพุทธศาสนา  เดิมเป็นอุทยานสวนไผ่ของพระเจ้าพิมพิสาร  วันหนึ่ง พระราชาพิมพิสารได้สดับฟังพระธรรมเทศนา ณ.ลัฏฐิวัน แล้วกราบทูลพระพุทธเจ้าพร้อมด้วยพระภิกษุสงฆ์เข้ารับบิณฑบาตในพระนคร  แล้วทรงมีพระราชดำริว่า สวนเวฬุวันนั้นไม่ไกลนักและการเดินทางก็สะดวก  กลางวันไม่พลุกพล่าน กลางคืนก็เงียบสงัด เป็นที่เหมาะแก่การอยู่ตามสมณวิสัย  จึงได้ถวายส่วนหนึ่งให้เป็นอารามแด่พระพุทธเจ้าและพระสาวก  ด้วยเหตุนี้กาลต่อมาจึงมีรับสั่งอนุญาตให้มีอารามได้  พระองค์ทรงประทับอยู่ที่นี่ในพรรษาที่ 2-4 ได้ประทานเอหิภิกขุสัมปทาให้อัครสาวกทั้ง 2 และที่นี่ยังเป็นที่แสดงโอวาทปาฏิโมกข์แก่พระอริยสาวก 1250 รูป ในวันจาตุรงคสันติบาต เพ็ญดือน 3

พระโอวาทปาฏิโมกข์  เป็นธรรมที่พระอรหันต์สัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จลงจากยอดเขาคิชฌกูฏ  ไปยังวิหารเวฬุวันเพื่อทรงแสดงธรรมในที่ประชุมสงฆ์ในวันเพ็ญเดือน 3 เป็นการประชุมกันแห่งสาวกที่เป็นจาตุรงคสันนิบาต

พระพุทธเจ้าได้ทรงกระทำวิสุทธิอุโบสถแล้ว ทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ในที่ชุมนุมสงฆ์ 1250 รูป

น้องๆที่เดินตามตื๊อในวัดครับ

แล้วก็มีเรื่องแปลกปลาดมหัศจรรย์เกิดขึ้น   น้าอู๋ ได้พบเจอกับลูกสาวที่พลัดพรากจากกันไปตั้งแต่เล็ก  ได้มาเจอกัน ณ.ที่นี้เอง อิๆๆ

ออกจากวัดเวฬุวันมาขึ้นรถ  ที่ข้างรถก็จะมีกลุ่มอาชีพพิเศษของอินเดียยืนรอพวกเราอยู่  สงสารก็สงสาร อยากให้ทานก็อยาก  แต่....... กลัวอ่ะ

ยิ่งเด็กคนนี้ยิ่งน่าดูไปกันใหญ่  แกไม่ได้ใส่เสื้อ เปื้อนฝุ่นไปทั้งตัว  เส้นผมบนหัวดูเหมือนกับไม้ได้เจอหวีมานานนับแรมปี  สีผิวเหมือนก้อนถ่าน ดีนะที่เปื้อนฝุ่น  ไม่งั้นอาจเห็นแกยาก

แต่สองคนนี้ตามครอบครัวมาท่องเที่ยวครับ ไม่ได้ขอ

หลังจากนี้เราก็ไปทานอาหารกลางวันกันแถวๆนั้น เสร็จแล้วก็ไปนาลันทากันต่อ

นาลันทาเป็นแดนมาตุภูมิของ 2 พระอรหันต์ คือ พระโมคคัลลาและพระสารีบุตร อัครสาวกเบื้องซ้าย-ขวาของพระพุทธเจ้า ที่นี่เป็นมหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งแรกของโลก โดยในสมัยนั้น สถาบันการศึกษาที่มีคุณภาพในอินเดียยุคนั้นมี 4 เมือง คือ ตักศิลา มถุรา อุชเชนี และ นาลันทา  แต่ที่มีชื่อเสียงเป็นที่ยอมรับออกสู่สายตาต่างประเทศมีเพียงแห่งเดียวเท่านั้นคือ นาลันทา

นาลันทา สังฆารามสถานศึกษาในทางพระพุทธศาสนา ถึงพร้อมด้วยนักศึกษาผู้มีปัญญายอดเยี่ยม  ขึ้นชื่อในทางคัมภีร์และประกอบด้วยศิลปะงดงามหาที่เปรียบมิได้  มีพระเจ้าชัยวรมันแห่งราชวงศ์โมรยะสร้างพระพุทธรูปสูง 80 ฟุต ประดิษฐานไว้ในวิหาร 6 แห่ง  นาลันทาในยุคนั้นเรียกว่าอยู่ในพระราชูประถัมภ์  เพราะกษัตริย์ทุกพระองค์ทรงเป็นเกียรติอย่างสูงที่ได้อุปถัมภ์สังฆารามแห่งนี้  ในยุคนั้นจึงมีพระนักศึกษามากถึง 10,000 รูป มีครูและเจ้าหน้าที่ราว 1,000 มีสอนวิชาแทบทุกอย่างที่มีการสอนกันในอินเดียยุคนั้น

ในครั้งพระพุทธกาล  มหาวิทยาลัยนาลันทาแห่งนี้เคยเป็นสวนมะม่วงของทุสสปาวาริกเศรษฐี  ได้อุทิศถวายให้แก่พระพุทธเจ้า ต่อมาในยุคหลัง กษัตริย์อินเดียราชวงศ์คุปตะทรงเข้ารับอุปถัมภ์  ทำให้นาลันทาพัฒนาขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยสงฆ์ที่ยิ่งใหญ่ในอดีต


ในภาพ สาวไกด์ กับมุมหนึ่งในนาลันทา

ยุคล่มสลายของนาลันทา  นาลันทาที่เคยรุ่งเรืองมาแต่อดีต  บัดนี้เหลือเพียงอิฐ หิน ดิน ทราย อันกอปรด้วยซากปรักหักพังของมหาวิหาร  ขุมทรัพย์ทางปัญญา วิหารคลังตำรา ศาลาบรรยายธรรม กับที่พักเหล่าพระสงฆ์และเจ้าหน้าที่ ครู อาจารย์ ที่มีเป็นจำนวนนับหมื่น มีพื้นที่นับร้อยๆไร่  พอพวกมุสลิมเข้ามาก็ประกาศไล่ให้ออกจากสถานที่  ใครที่ไม่ออกก็จะถูกฆ่าให้ตายอย่างทารุณ ใครปิดประตูไม่ยอมออกก็ใช้วิธีเอาไฟสุมเผาทั้งกุฏิทั้งคน  จากนั้นจึงจุดไฟวางเพลิงเผาทั้งวิทยาลัย ซึ่งว่ากันว่า ต้องใช้เวลาเผาอยู่นานถึง 6 เดือนกว่าที่ไฟจะมอดดับสนิท  โอ.....  ความผันผวนทางการเมือง สามารถทำลายมหาวิทยาลัยนาลันทาให้สูญสิ้นไปเหลือเพียงซากเอาไว้ให้ดูเพื่อสะท้อนความยิ่งใหญ่ในอดีตเท่านั้น

ภาพนี้ ทางผู้ดูแลสถานที่แจ้งว่า เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ที่ยังหลงเหลืออยู่  ก็ไม่รู้ว่าจะเชื่อแขกดีไหม

มูลเหตุแห่งความเสื่อม
ท่านอดีตผู้อำนวยการสถาบันบาลี นวนาลันทา ดร.เจกัสสปมหาเถระ กล่าวถึงมูลเหตุแห่งการเสื่อมของนาลันทาว่า

มูลเหตุแรก  ปราชญ์พราหมณ์ที่เคยพ่ายแพ้แก่พระพุทธเจ้ามาก่อน  เมื่อเปลี่ยนกษัตริย์  ราชาผู้นับถือศาสนาพราหมณ์ก็ได้โฮกาสฟื้นฟูศาสนาของตน  งดการสนับสนุนมหาวิทยาลัยนาลันทา การศึกษาพระพุทธศาสนาจึงเสื่อมลง

มูลเหตุที่ 2 เมื่ออำนาจทางการเมืองของพวกพราหมณ์และฮินดูอ่อนลง  มุสลิมจึงเข้ารุกรานอินเดีย  ครั้งแรกมุ่งหน้าทำลายล้างศาสนาฮินดูก่อน  จากนั้นเป้าหมายต่อมาก็คือล้มล้างมหาวิทยาลัยนาลันทาและศาสนาพุทธ

พระเณรได้แต่ทอดถอนใจกับความเสื่อมไปอันมีเป็นธรรมดาของโลก

พระสถูปใหญ่ใจกลางโบราณสถานนาลันทานับว่าสมบูรณที่สุด มีบันไดขึ้นสู่ส่วนยอดได้ 3 ทาง มีการขุดค้นพบหลักฐานทางโบราณคดี พบสิ่งของล้ำค่ามากมาย ทางการได้เก็บรักษาไว้อย่างดี  มีบันไดที่ขึ้นสู่สถูปใหญ่ที่สันนิษฐานว่า  พระเจ้าอโศกมหาราชสร้างขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์ให้พระสารีบุตรผู้เลิศด้วยปัญญา

สถูปที่ตั้งอยู่ทางทิศเหนือห่างจากสถูปใหญ่ อันเป็นที่อธิษฐานปรินิพพานของพระสารีบุตรนั้น  ลักษณะสถูปยังค่อนข้างสมบูรณ์ จะเป็นรองเฉพาะสถูปใหญ่เท่านั้น  เล่ากันว่าที่แห่งนี้เป็นที่ฌาปนกิจสรีระของพระสารีบุตร หรือเป็นเชิงตะกอนเผาพระอัครสาวก

นาลันทาเสมือนมังกรหลับอยู่ใต้ดินมา 600 กว่าปี  จึงได้มีการขุดค้นซากมหาวิทยาลัย โดยเริ่มจากการขุดค้นของ บุคานัน ฮามิงตัน  นักโบราณคดีชาวอังกฤษ เมื่อพ.ศ. 2385 พบเพียงพระพุทธรูปและเทวรูป 2 องค์เท่านั้น การขุดค้นก็ต้องหยุดชะงักลงเพราะมีเหตุให้ต้องเดินทางกลับอังกฤษ

ต่อมาอีก 45 ปี ทางกรมโบราณคดีอังกฤษจึงส่ง เซอร์ อเล็กซานเดอร์ คันนิงแฮม  นักโบราณคดีชาวอังกฤษมาขุดค้นใหม่ จึงได้พบพื้นที่ของมหาวิทยาลัยนาลันทามหาวิหาร  ที่มีลักษณะเป็นซากกองอิฐขนาดใหญ่  มีประตูเข้า-ออก ดั่งป้อมปราการ

พวกเราชมดูซากปรักหักพังด้วยความสะท้อนในใจ  แต่พอเห็นนกเข้ามาสะท้อนตา  พวกเราก็เป็นแบบนี้ครับ

ผมกำลังถ่ายภาพมุมต่างๆของนาลันทาอยู่  กล้องเลยใส่เลนส์ 24-105  ไม่มีทางเลือกเลยต้องส่องมันด้วยเลนส์ตัวนี้แหละ


ก็ไม่ทราบว่าเรียกนกอะไรเหมือนกัน Ha Ha Ha

บางมุมเห็นแดดกำลังสวย ไม่มีนางแบบก็ขอไกด์มาเป็นแบบให้มั่งครับ